زمینه: امروزه تحقيقات گسترده اي روي بسترهاي رايج در كشت بدون خاك انجام می شود تا با در نظر گرفتن مسائل اقتصادي، نوع كشت و اثر اين بسترها روي خصوصيات كمي و كيفي محصول، بستر مناسب هر منطقه مشخص شود. از طرفی استفاده از محرک های زیستی در کشاورزی ارگانیک و پایدار با هدف کاهش مصرف کودهای شیمیایی همواره مورد توجه قرار گرفته است.
هدف: با توجه به پیامدهای ناشی از کاربرد بی رویه کودها و سمهای شیمیایی طی فرآیند تولید محصولات کشاورزی به ویژه محصول های گلخانه ای، پژوهش حاضر به منظور تعیین سطوح بهینه استفاده از عصاره جلبک دریایی به عنوان یک نهاده ارگانیک مغذی و محرک رشد و بسترهای کشت بر روی توت فرنگی رقم سلوا صورت گرفت.
روش شناسی: این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی خلیج فارس اجرا گردید. فاکتورهای این آزمایش شامل عصاره جلبک دریایی آسکوفیلوم نودوسوم در چهار غلظت (0، 500، 1000 و 2000 میلی گرم در لیتر) و چهار بستر کشت کوکوپیت، کمپوست ضایعات نخل، کمپوست برگ کنوکارپوس و کمپوست چوب بود. صفات مورد بررسی نیز شامل وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد برگ، شاخص سطح برگ، تعداد گل، میانگین وزن میوه، طول میوه، قطر میوه، حجم میوه، سفتی بافت میوه، مواد جامد محلول(TSS)، ویتامین ث، اسیدیته قابل تیتراسیون (TA)، pH، EC بود و همچنین آنالیز برگی جهت تعیین عناصر غذایی موجود در برگ مانند ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم نیز انجام گرفت .
یافته ها: براساس نتایج تجزیه واریانس، اثر ساده عصاره جلبک دریایی و بستر کشت برای تمامی صفات معنی دار شد. اثر متقابل عصاره جلبک دریایی و بستر کشت نیز برای تمامی صفات بجز EC معنیدار بود. نتایج مقايسه میانگین اثرات عصاره جلبک دریایی و بستر کشت نیز نشان داد که با افزایش غلظت عصاره جلبک دریایی، تمامی صفات افزایش یافتند، همچنین بسترهای کشت کمپوست ضایعات نخل و کوکوپیت نسبت به بسترهای کشت دیگر برتری داشتند، بدین صورت که بیشترین وزن تر اندام هوایی در بسترهای کشت کمپوست ضایعات نخل (75/5)گرم و کوکوپیت (75/15)گرم، بیشترین وزن میوه (21/57) گرم و ویتامین ث (81/43)میلی لیتر بر لیتر نیز در بستر کشت کمپوست ضایعات نخل به میزان در غلظت 2000 میلی گرم در لیتر عصاره جلبک دریایی به دست آمد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان وزن تر و خشک اندام هوایی، تعداد برگ، سطح برگ، طول میوه، حجم میوه، سفتی بافت میوه، اسدیته قابل تیتراسیون و عناصر غذایی (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیم) را به خود اختصاص دادند. همچنین بستر کشت کمپوست ضایعات نخل به تنهایی بیشترین تعداد گل، متوسط وزن میوه، ویتامین ث، مواد جامد محلول و pH را نشان داد. همچنین نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد که کاربرد عصاره جلبک دریایی آسکوفیلوم نودوسوم موجب افزایش تمامی پارامترهای مورد بررسی در توت فرنگی شد. به طوریکه با افزایش غلظت عصاره جلبک دریایی آسکوفیلوم نودوسوم تمامی صفات مورد بررسی روندی صعودی را طی کرد و در غلظت 2000 میلی گرم در لیتر به بالاترین میزان خود رسید.
نتیجه گیری: به طور کلی بستر کشت کمپوست ضایعات نخل و غلظت 2000 میلیگرم در لیتر عصاره جلبک آسکوفیلوم نودوسوم به دليل تاثير مناسب در حفظ مطلوب خصوصيات کمی، کیفی و عناصر غذایی توت فرنگی، بعنوان بهترین تیمار معرفی می گردد.
